Psikoloji

Tik Bozukluğu

Tik, birden ortaya çıkan, süratli, yineleyici, ritmik olmayan,motor hareket ya da ses çıkarmadır. 

Tikin oluşumunda Kuralci ve titiz ana, baba tavırları denetleyici ve cocuktan performansinin uzerınde bir seyler bekleyen ana baba tavırları tesirlidir. Akrabalarında tik hikayesi olanlarda daha sık görülmesi beklenebilir, otozomal dominan geçişli genetik yatkınlık, hastalığın görülme sıklığını arttıran bir etkendir. 

Tiklerin sıklıkla çocuk ve ergen yaş periyotlarında başlamakta, çoğunlukla anne, baba, öğretmen ve arkadaşların olumlu tavrı ile yerleşmeden kaybolmaktadır.

Tikler çocuklar ortasında sık görülür. Çocuklarla yapılan kimi araştırmalar erkek çocukların % 1-13’ünde, kız çocukların % 11’inde tik yahut tik gibisi davranışların ömürlerinin bir devrinde görüldüğünü göstermiştir.Özellikle 7-11 yaşları ortasında daha fazladır. Erkek çocuklarda kız çocuklarına nazaran daha sık gözlenmektedir.

  • Kolay motor tikler (göz kırpma, yüz buruşturma, boyun çevirme, ağız germe,kafa sallama,ayak sallama,vurma,vs),
  • Kolay vokal tikler (boğaz temizleme, burun çekme, hırıltı sesi,öksürme,ıslık çalma,vs)
  • Karmaşık motor tikler (Çömelme, Eğiilme,koklama, üzerine çeki sistem verme,El ve yüzün manalı hareketleri,Eşyalara ve insanlara dokunma,Parmakları ile sayma hareketi yapma vs)
  • Karmaşık vokal tikler (belirli ifadeleri/kelimeleri sık yineleme, işitilen en son sesleri/ifadeleri tekrarlama vs) 
    Tik bozuklarının gidişi çoklukla güzeldir. Erişkinlik devrine geçerken şiddetleri azalır ya da kaybolurlar. Birlikte kronik bir hastalığın bulunması ve yetersiz aile dayanağı gidişi olumsuz tarafta etkileyen etkenlerdendir.

Tik bozukluğu olan çocuğun etrafı tarafından daima uyarılması ve yapma diyerek bu davranıştan rahatsız olunulduğunun hissettirlmesi çocukta itimadı azaltacak ve gerilime girmesine sebep olacaktır.İletişimde olunan şahısların bunun bilakis destekleyici,çocuğun rahatlaması sağlayıcı, esnek ve çocuğun kendisini eksiklik hissine kapılmasını önleyici tavır geliştirilmelidir.

Şayet tikler barizse çocuğun özgüveni azalabilir ve etrafa karşı kendüşürüp, toplumsal alakalarını olumsuz tarafta etkileyebilirler.Ayrıca üstte belirtilen nedenle anne, baba ile çocuğun ortasında alaka meselesine neden olabilir, ya da var olan sorunu artırabilir. Bu nedenlerle tedavi edilmesi uygun olur.

Tourette Sendromu: Çocukluk yahut en geç olarak ileri ergenlik periyodunda başlar.Tekrarlayan, hedefsiz, bir çok kas kümesini tesiri altına alan hareketlerdir.
Bir yahut daha fazla vokal tiklerdir· Haftalar ve aylar içinde semptomların yoğunluğu değişmemektedir (artma ve azalma).Bir yıldan daha uzun sürmektedir.Beraberinde “dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromu” ve “takıntı hastalığı (obsesif kompulsif bozukluk)” sıklıkla bulunur.Devamında yetişkinlikte unsur kullanımına kadar gitmektedir.Tikler uykuda bariz olarak azalırken zahmet, gerilim, sıcak hava ve yorgunluk hallerinde artar. Belirtilerin hastalık müddetince artıp azalması tipiktir.

Tik bozuklarının gidişi ekseriyetle düzgündür. Erişkinlik periyoduna geçerken şiddetleri azalır ya da kaybolurlar. Birlikte kronik bir hastalığın bulunması ve yetersiz aile takviyesi gidişi olumsuz tarafta etkileyen etkenlerdendir. 

Ailenin Sıklığını, şiddetini arttırıcı ya da azaltıcı etkenler olup olmadığını, birlikte öteki fizikî belirti bulunup bulunmadığını gözlemesi ve pedagoga danışılması gerekmektedir.Stres yaratıcı durumlar belirlenip,bunların yerine telaş ile başa çıkma yolları geliştirilmelidir. Kolay tiklerin tedavisinde bazen bu kadarı bile kâfi olabilir