Aile Danışmanı

Obsesif kompulsif bozukluk (okb) tedavisi nedir?

Obsesyon ve kompulsiyon durumlarının oluşmasıyla görülen bu rahatsızlık Türkçeye “takıntı ve zorlantı” olarak çevrilmiştir. Halk ortasında da takıntı, vesvese, paklık hastalığı üzere isimlerle bilinir. Ruhsal bir rahatsızlık olan bu takıntı bozukluğunun iki evresi bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Obsesyon; bireyin iradesi dışında gelişen ve oluşmasına mahzur olamadığı, daima tekrar eden rahatsız edici imgeler yahut imgelerin zihninizde belirmesi yahut duymak istemediği sesleri işitiyor olması durumudur. İkinci evresi Kompulsiyondur; meydana gelen obsesyonu gidermek ve yaşadığı korkuyu azaltmak ismine kişinin gerçekleştirdiği ritüellerdir. Bu ritüeller zihninde istemsiz olarak meydana gelen fikir yahut imgelerin giderilmesi için yapılan sayı sayma, dua etme, bulunduğu bölgeden uzaklaşma üzere tavırlardır. Obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) birbirinden farklı birçok belirtisi bulunmaktadır. Genel çizgileriyle bir takıntı hastalığı olan OKB, bu rahatsızlığa sahip olan bireylerde farklı hususlarda kendisini gösterebilir. Yaygın olarak görülen OKB çeşitleri şunlardır;

BULAŞMA: Bu obsesyon tipine sahip bireylerde titizlik ön plandadır. Kendisine dışarıdan rastgele bir mikrop ya da pisliğin bulaşabileceğini düşünen kişi, kendini daima pak hissetmek ister ve temas halinde olduğu objeleri, içerisinde bulunduğu ortamları daima temizleme gereksinimi duyar. Bireyin daima paklık yapması ve ferdî paklığını gerek olmamasına karşın tekrar tekrar yapıyor olması paklık kompulsiyonuna yol açar. Böylece kişi OKB rahatsızlığına yakalanmış olur.

KUŞKU: Bu obsesyon çeşidi şahısları yapması gereken bir durumu yapıp yapmadıklarıyla alakalı kararsızlıklara düşürür. Örneğin, kapının kilitlenip kilitlenmediği, ocağın kapatılıp kapatılmadığı üzere niyetlere bu obsesif tasaya sahip bireylerde ağır olarak rastlanır ve birebir şeyi tekraren denetim ederler. Bu durum kuşku obsesyonun kompulsiyonudur. Hayatı önemli manada zorlaştıran OKB rahatsızlıklarından birisidir.

SİMETRİ: Bireylerde bulundukları etrafın bir nizama sahip olması ihtiyacını oluşturan obsesyon cinsidir. Kompulsiyon olarak her şeyi bir nizama sokmak isterler ve onların etraflarındaki tüm objeler simetrik bir algıya nazaran konumlandırılmıştır. Dağınıklık ve düzensizlik en rahatsız olacakları durumlardır.

DİNİ: Bu obsesyona sahip kişilerdeyse ibadetler esnasında oluşan yanlış fikirler ve imgelerle müsabaka hali faaldir. İbadet sırasında küfür etme, cinsel içerikli olguların göz önüne gelmesi üzere durumlarla karşılaşılır. Bu durumdaysa kişi kendini günaha girmiş hisseder ve durumla ilgili olarak bir sorumluluk hissi oluşur.

CİNSEL: Bireylerin aile yakınlarına yahut yakın etrafından birisine cinsel bir istek duyar mıyım kaygısıdır. Sapkın hislere kapılma korkusu yoğunluktadır. Yakınından bir bireyle cinsel olarak beraberlik hakkındaki imgeler zihinde yer edebilir. Bu obsesyona sahip bireyler yakınlarıyla yalnız kalmaktan çekinirler, yakınlarına karşı samimi davranışlar sergileyemezler. Kompulsiyon olarak geliştirdikleri bu tavırlar onları yakın etraflarından uzaklaştırır ve toplumsal hayatlarını kısıtlar.

TOTEM: Ekseriyetle âlâ dileklerin gerçekleşmesi için kültürel inanışların getirdiği bir durum için öbür durumdan umut duyma ritüeli kimi OKB hastalarında başa gelebilecek makus durumların engellenmesi için yapılması kaide olan aktiviteler olarak görülür. Örneğin her gün meskenden çıkarken paspasa değmeden giderse başına makûs bir olayın geleceğini düşünen bir kişi bunu takıntı haline getirerek her gün tekrarlar.

OKB rahatsızlığının başka birçok ruhsal rahatsızlık üzere kesin bir nedeni yoktur. Genetik transferin, serotonin hormonun salgılanmasında oluşan bir düzensizliğin, çocukluk çağında yaşanan travmaların, en değerlisi kişilik özelliklerinin bu rahatsızlığın oluşmasında tesirli olduğu düşünülmektedir. Bilişsel davranışçı terapiler yardımıyla yahut ilaç tedavileriyle önemli oranda azaltılabilen bir rahatsızlıktır. Son olarak obsesyon vakit zaman birçok insanın başına gelebilecek bir durumdur. Bu durumun bireyde önemsenmesi ve takıntı haline gelmesi durumunda OKB oluşur.