Hastalıklar

KARAHUMMA TYPHOID FEVER

Salmonella bakterileri etrafımızda yaygın olarak bulunmakla beraber her salmonnella enfeksiyonu karahummaya neden olmaz. Salmonella enfeksiyonları ishalle izleyen enteritler olduğu halde karahumma sistemik bir hastalıktır. Karahumma hastalığının etmeni Salmonella typhi bakterisidir.

Bulaşma Yolu: Mikroplu yemek ve suyun harcanması ile bulaşır. Zaman zaman dışkı-ağız yoluyla da bulaşma reelleşebilir. Kanalizasyon atıklarıyla kirlenmiş sulardan yakalanan kabuklu hayvanlar, ehemmiyetli infeksiyon kaynağıdır. Sinekler, infeksiyonu gıdalara aktarabilir ve bu da insanda infeksiyon oluşturmaya yetebilir. Çok rakamda insan aynı içme suyunu kullandığında kontamine suları karahumma salgınlarına neden olabilir.

Hastalığın Seyri: Şiddet derecesi spektrum gösteren sistemik bir hastalıktır. Ağır olayların başlangıcı kademe kademe büyür. İlk bulgular şunlardır: Ateş, baş sızısı, halsizlik, iştahsızlık, uykusuzluk. Erişkinlerde ve büyük çocuklarda kabızlık ishalden daha sık görülür. Rehabilitasyon uygulanmazsa, hastalık; aralıksız ateş, kalp atışının yavaşlaması bradikardi, karaciğer ve dalak gelişmesi hepatosplenomegali, karın semptomları ve bazı olaylarda zatürreye kadar gidebilir. Olayların %50 sinde gövdede bastırıldığı zaman yok olan pembe beneklerpapüller ortaya çıkar. Üçüncü haftada, rehabilitasyon edilmeyen olaylarda ek olarak mide-bağırsak tutulumu ve başka karmaşıklıklar büyür, bunlar da vefatla sonuçlanabilir. Karahumma olan bireylerin %2-5 i kronik taşıyıcı olur mikrop safra yollarında kalabilir.

Coğrafi Dağılım: Dünyanın her yerinde görülebilir. Yemek hazırlanan yerlerin makûs hijyen şartlarına sahip olduğu ve kanalizasyon atıklarının sıhhi standartlara bağlı olmadığı yerlerde daha çok tesadüfülür.

Yolcular için Tehlike: Hastalıklı bölgelere gidecek tüm yolcular potansiyel karahumma tehlikeyi altındadırlar,ancak tehlike, konaklama, sıhhi tesisat ve gıda hijyeni standardının yüksek olduğu turist ve iş merkezlerinde düşüktür. Tehlike özellikle, Kuzey ve Batı Afrika, Güney Asya ve Peru da yüksektir. Aşılanmış fertler bile kontamine su ve besin tüketiminden kaçınmalıdır.

Profilaksi: Karahumma tehlikesinin yüksek olduğu bölgelere gidecek olan yolcular, özellikle de bir aydan fazla kalacak kimseler, eksik hijyen şartlarına maruz kalanlar, antibiyotiğe mukavemetli organizmaların var olabileceği yerleri ziyaret edecek olan kimselerin kesinlikle aşı yaptırmaları gerekir.

Önlemler: Yemek ve su yoluyla bulaşan infeksiyonlara karşı alınması gereken tüm temkinlerin alınması gerekir.