Amerikan Pediatri Derneği (APD) 2016 yılı prestiji ile ailelere çocuklarının tüm medya araçlarını nasıl kullanacağına dair bir rehber hazırladı. Bu noktada ailelerimize bu rehberi sunmayı hedefledik. Aslında birinci kere duyacağınız teklifler değil lakin yaş yaş sınıflamaları bence ailelerimizin daha kolay anlaması açısından faydalı olmuş. Artık kısaca yaş aralıkları ile inceleyelim:
Erken Çocukluk Devri (0-4 yaş): Amerkan Pediatri Derneği 2 yaş altında televizyon ve öbür medya araçları ile son derece kısıtlı maruziyeti önermektedir. Bu günde 15 dakikadan az olmalıdır. Zira bu yaşlar beyin gelişminin en süratli olduğu periyottur. Bu yaşta ki çocukların ekranlardan daha fazla beşerlerle ilgiye girmelidir. Bu yaşlarda aile bireylerinin örnek olması davranış gelişimi için çok kıymetlidir. Ebeveynler çocuklarıyla ilgilenirken başka medya organlarını kesinlikle etkileşim alanı dışında tutmalıdırlar. Örneğin yemek masasında telefon kullanmamak ve onunla oyun oynarken televizyonun kapalı olması üzere. Ayrıyeten özelikle bu yaşlarda sık kullanılan bir metodu Amerkan Pediatri Derneği mutlaka önermemektedir. Otomobil seyahati sırasında tabletlerin meskende bırakılması. Zira bilhassa gündüz seyehatlerinde dış dünyayı izleme ve öğrenme fırsatını bu formülle çocuklarımız kaybetmektedir. Ayrıyeten bu periyotta fazla ölçüde televizyon ve gibisi medya araçlarına maruziyet çocuklarda zihinsel gelişimin en değerli tetikleyicilerinden biri olan yapılandırılmamış hür oyunları sekteye uğratmaktadır. Bilhassa öteki yaşıtları ile birlikte oynanan yapılandırılmamış özgür oyunlar çocuklarda bellek, dikkat, sorun çözme maharetleri ve muhakeme yeteneklerinin gelişiminde son derece tesirlidir.
Okul Çağı Çocukluk Devri (5-11 yaş): APD bu yaş kümesinde televizyon ve gibisi medya araçlarının (bilgisayar, tablet, akıllı telefon gibi) kullanımını günlük 2 saatin üzerinde olmaması gerektiğini belirtmektedir. Ailelere bu periyotta ki teklifleri şu biçimde özetlenebilir;
-
Bilhassa televizyon izlerken bir arada olunması ve izlediği programların kontrol altında tutulması kıymetli bir faktör.
-
İzlenecek programın yahut görüntü oyununun beraberce seçilmesi. Bu noktada program seçimi yaparken yaşa ve gelişimine uygun, öğretici ve şiddet ve cinsellik içermeyen programlar seçilmeli
-
Şayet çocuğunuz uygun olmayan bir program yahut oyun seçerse bu noktada neden bunun uygun olmadığını kısaca açıklamak gerekir. Yalnızca bu “kötü” demek yalnızca merak uyandırır.
-
Öbür aktiviteler için çocuğa önayak olunmalıdır. Sportif kurslar yahut toplumsal aktivitelere yönlendirmek çok kıymetli.
-
Ödül ve ceza sistemi çocukların gelişiminde değerli birer araç. Lakin APD bilhassa ödüllendirme için televizyon ve başka medya araçlarını kullanmanızı önermemekte. Ödevini vaktinde bitirirsen yarım saat fazla bilgisayar oynayabilirsin cümlesi tehlikeli olabilir.
-
Bilhassa internet erişimi olan araçların kullanımında kesinlikle aile filtresi kullanılmalıdır. Şayet çocuğunuz cinsellik içeren yayınlara denk gelirse çok yansıdan kaçınılması gerekir. Bu noktada kısa ve net bir açıklama yapıp farklı mevzulara yönlendirilme yapılmalıdır.
Ergenlik Devri (12 yaş ve üzeri): Bu devirde televizyon ve öteki medya araçlarının tehlikesi yalnızca beyin gelişimine olan negatif tesirinden kaynaklanmamaktadır. Devir gereği bilhassa üçüncü şahıslarla etkileşimler sonucu çok vahim olayların başlangıcı olabiliyor. APD bu devir için tekliflerini şu biçimde sıralamakta;
-
Her yaşta olduğu üzere aileler bu yaşta da davranışlar açısından örnek olmaya devam etmeli. Konut içi irtibat ön planda olmalı. Unutmayın çocuğunuz arkadaşlarını daha fazla önemsese de hala size gereksinim duymaktadır.
-
Bu periyot de işin içine toplumsal medya araçları girmekte ve bilhassa aileler bu noktada çocuklarının toplumsal medya hesaplarını denetim etmelidir. Bu kulağa beğenilen gelmese de onu takip etmek arkadaşlarını incelemek ve toplumsal medyada görüştüğü şahısların kim olduklarını bilmek çok değerli. Lakin özelikle çocuğunuzun uygun bulmadığınız bir paylaşım fark ederseniz ikazda bulunmak için toplumsal medyayı kullanmayın, paylaşımlarına yorum yapmayın yalnızca âlâ birer gözlemci olun!!
-
Son periyotlarda sıklıkla artan toplumsal medya kümelerinde (What’s Up gibi) kendi fotoğraflarını yahut görüntülerini paylaşmamasının son derece tehlikeli sonuçlar doğurabileceği ve bu imgelerin berbat gayeli şahısların eline geçebileceği sıklıkla gençle konuşulmalıdır. İnternet ortamının aslında ne kadar sanal ve inançsız bir yer olduğu üzerinde durulmalıdır.
-
12 yaş ve sonrası için akıllı telefon kullanımı için uygundur. Daha küçük yaşlarda ferdî olarak telefon edinilmesi risk içermektedir. Kesinlikle telefon alırken aşikâr hudutlar ve kurallar (ders saatlerinde ve yatarken kullanılmamalı, beli saatler içinde internete bağlanılmalı gibi) konulmalıdır. Telefonlar soygun ve gasp riskine yahut akran zorbalığına karşı çok kıymetli ve üst modeller seçilmemelidir. Akıllı telefonlardaki uygulanalar ve oyunlar aileler tarafından seçilmeli ve denetim altında tutulmalıdır.
