Günlük hayatta denetim edebileceğimiz ögelere denetim alanımızdaki ögeler diyoruz. Örneğin; işimiz, eşimiz, yaşadığımız kent ve eğitim düzeyimizin denetimi bizim elimizdedir. Denetim dışındaki ögeleri ise maalesef tek başımıza değiştiremeyiz. Hava durumu, ekonomik kriz, savaşlar, oburlarının yaptıkları ve konuştukları ve düşündükleri denetim alanımız dışındadır. Pekala şöyle bir gündelik hayatınıza baktığınız vakit gücünüzü daha çok hangi alana harcıyorsunuz? Denetim dışına mı? Yoksa denetim alanınıza mı? Yani konuşma alanınızın içeriğini daha çok hangi alan oluşturuyor? Birçok insan maalesef denetim dışına yöneliyor. Kendi denetim alanına, kendi yeteneklerine, yetkinliklerine, denetim edebileceklerine odaklanmak yerine denetim edememeye odaklanıyor ve bunun sonucunda da önemli manada gerilim yaşıyor ve öğrenilmiş çaresizlik hissetmeye başlıyor. Pekala neden gücümüzü ağırlaştırıyoruz? Zira bu kolay olanı, kendimizi değiştirmek zorunda değiliz. ‘Onlar hatalı, onlar hatalı’ demek daha kolaydır. Aslında bir nevi hayatımızın sorumluluğunu üstümüzden atmaktır. Pekala denetim dışı alana odaklanan beşerler ne yaparlar? Bu niyetteki beşerler her şeyi mukadderata, kısmete, talihe bağlarlar. Diyelim ki rastgele bahiste düşünce yaşadı sebep nedir? ‘Kısmet, baht, yöneticim ayrımcılık yapıyor, torpilim yoktu’ üzere daima mazeretler bulur. Yani yaşadığı sorunların nedenlerini dışsal faktörlere yükleme konusunda meyillilerdir. Bir şeyi değiştiremeyeceklerine inandıkları için savaşmayı bırakırlar. Savaşa savaşa işi çözemedikleri için kendilerini öğrenilmiş çaresizliğe iterler. Pekala bunu nasıl çözümleyeceğiz? Ben kendimde neyi çözebilirim? Bu işin benimle ilgili kısmı nedir? Öncelikle bunları sorgulayıp bunlara dikkat etmeliyiz.
İÇ SESİMİZİ DÜZENLEME: Gerilime neden olan faktörlerden biride kendi iç sesimizdir. İç sesimiz; kendimize yaptığımız konuşmalardır. Hani o içimizde daima konuşan teyze, amca rastgele bir kişi var ya işte o kişi bizim iç sesimizdir. İç sesimize şöyle bir bakın daha çok yargılayıcı negatif telaffuzlar mi? Yoksa daha olumlu pozitif telaffuzlar mi? Yapılan araştırma sonuçlarında bireylerin iç seslerindeki daha çok yargılayıcı ve negatif olduğu söyleniyor, bu da kişinin daha çok gerilime maruz kaldığını gösteriyor. Örneğin, iş yerinde bir kusur yaptığınızı düşünün çabucak arkasında iç ses devreye girer ‘nasıl bu türlü bir yanılgı yaparsın yakıştı mı sana’ üzere konuşur. Pekala bu konuşan teyze kim? Dikkat ederseniz içinizdeki sesin kendinizi yargılamak, eleştirmek oluyor genelde. Pekala çoğunlukla sizi yetiştiren şahısların söylemleridir. Bu şahıslar anneniz babanız ve öğretmeniniz olabilir. Çocuklukta otorite olarak algıladığınız, onların kullandıkları telaffuzları kendinize söylediğinizi fark edeceksiniz. Annenizin babanızın yaklaşım biçimi sizin kendinize olan yaklaşım biçiminizi belirler. Yani şayet çocukluk devrinde sizi yargılayan, sonlandıran, belli kalıplardaki telaffuzları daima duyuyorsanız ve bunlara daima maruz kalıyorsanız yetişkinliğiniz, ergenlik periyodunda de bir halde kendi kendinizi yargılarken sorgularken bulabilirsiniz. Diğerlerine karşı, kendimize karşı acımasız olduğumuz kadar olmayız. Bu üzere durumlarda sakinleşip bu kelamın kökeni nereden geliyor kim söylemişti bana bu kelamı ne kadar temiz ve ne kadar hakikat bir kelam değerlendirmeye çalışın. Eleştirel iç sesi fark ettikten sonra gerekirse onunla konuşun ona bir isim takın ve lütfen kendinize öz şefkat gösterin yani kendinize karşı lütfen kibar olun.
