Ankilozan Spondilit
Kas - Kemik ve Eklemler

Ankilozan Spondilit

Spondilit sözcüğü belkemiğinin omurga inflamasyonu anlamına kazanç; ankiloz sözcüğü ise iki kemiğin kaynaşarak tek bir kemik haline gelmesi anlamına kazanç. Beraber alındığında ankilozan spondilit ifadesi; kronik, sakroiliak eklemin omurga ile leğen kemiği arasındaki eklem romatizmal hastalığını ifade eder, ancak değişik omurga kemikleri de cerahatli eklemlerle kaynaşma gösterebilir özellikle alt omurga kemikleri. Ankilozan spondilit, spondiloartropatiler ismi verilen hastalıklar grubuna dahildir. Oldukça ender görülmesine karşın ankilozan spondilit son derece ehemmiyetli bir hastalıktır, zira genelde başka her hangi bir sağlık problemi olmayan genç erkeklerde kollanır.

Hastalık gövde, sırt, boyun, kalça, kaburga ve omuzlarda ağrı ve sertliklere spazmlar neden olur. Omurgalar ve omurgaları destekleyen yapılar kasıldığından dolayı sertleşme, ankilozan spondilitli hastalarda öne eğik durma meyli alana kazanç. Zamanla rehabilitasyon edilmeyen hastaların omurgaları birbiri ile kaynaşır ve tek bir kemik gibi görünür; son derece sert ve katılaşmış bir omurga alana kazanç. Bu vaziyet kolların ve göğüsün hareketlerini engelleyebilir.

Ankilozan spondilitiniz varsa özellikle sabahları ve bir zaman hareketsizlik sonrası, genelde belinizde ağrı veya sertlik sezebilirsiniz. Ağrılar genelde sakroiliak eklemde başlar ve gitgide yukarıya doğru ilerleyerek boyun omurlarını tesirler. Diz ve ayak bileği eklemleri de etkilenebilmekle beraber genelde omurgalar dışında yakalanan eklem rakamı 3 veya 4 ü geçmez. Egzersiz yapmak sertleşmeleri eksiltir, bu sebeple kumpaslı egzersiz yapmayan ankilozan spondilitli hastalar gitgide makûslaşır. Kaburgalarla, kaburga eklemleri de hastalıktan etkilenebileceğinden dolayı, hastalar derin soluk alırken veya öksürürken rahatsız olurlar-zorlanırlar.

Şikayetleriniz eksilme ve çoğalışlar gösterebilir, ancak hastalık kronik ve ilerleyicidir. Omurga etrafındaki kemikler, eklemler ve diskler zarara uğrar ve kaynaşır, bu sebeple aralıklar daralır. Kemiklerde sindesmofit ismi verilen çıkıntılar sıklıkla alana kazanç. Bu vaziyette hareketler sırasında fazla bir ağrı alana kazanç. Bel bölgesindeki ağrı ve sertlikler yürüme problemlerine neden olabilir. Ancak çoğu vaziyette hastalık hafif izler ve genelde hastalık başladıktan seneler sonra tanı konur. Çok seyrek kalp, akciğerler ve gözler hastalıktan etkilenebilir ve bu vaziyette ciddi bir tablo ortaya çıkar.

Ankilozan spondilitin sebebi öğrenilmiyor. Ancak genetik irsiyetsel etkenlerin tesirli olduğunu gösteren belirtiler bulunmaktadır. Hastalık en sık 20-40 yaşları arasında ortaya çıkıyor, bununla beraber 10 yaşın altında dahi görülebiliyor. Hastalık 10.000 de bir bireyde ve genelde erkeklerde kollanır. Erkeklerde bayanlardan 10 kat daha fazladır.

Belirtiler

– Sırt, baldır, kalça ve değişik sırt eklemlerinde ağrı ve hassasiyet
– sırt bölgesinde özellikle sabahları apaçık olan ve hareket etmekle eksilen katılık ve hareket kısıtlılığı
– göğüs bölgesinde rahatsızlık hissi
– diz, ayak bileği ve değişik eklemlerde şişme ve ağrı
– halsizlik, ateş
– iştahsızlık, kilo kaybı
– gözde inflamasyon
– kambur veya düzleşmiş sırt görünümü

Tanı

Klasik tetkik ve radyolojik muayenelerin yanı gizeme hastalığın genetik özellikleri bulunduğundan genetik test tanıya dayanakçı olabilir. Ancak genetik belirtilerin tespit etilmesi tanıyı kesinleştirmez.

Rehabilitasyon

Rehabilitasyonun emeli; eklem ağrılarını eksiltmek ve omurgalarda alana gelen veya gelebilecek zararları geciktirmek / düzeltmektir.

Ağrıyı, sertleşmeleri ve inflamasyonu gidermek için nonsteroidal anti-inflamatuvar ilaçlar kullanılır aspirin, naproksen gibi. Bu ilaçlar hastaların klasik faaliyetlerine devam etmesine dayanakçı olur ve ağrıları eksiltir. Nonsteroidal anti-inflamatuvar ilaçların eksik kaldığı vaziyetlerde sulfasalazin veya metotreksat gibi ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçların yan tesirleri oldukça fazladır ve çok iyi hakimiyet edilmeleri gerekir.

Eğer hastada asaplarında bir zarar alana gelmiş ise veya eklem zararı çok ciddi ise operasyon yapılır.

Sizin Yapabilecekleriniz

Eğer kumpaslı postür duruş ve solunum egzersizleri yapıyorsanız rahatlıkla klasik bir hayat sürebilirsiniz. Fizik rehabilitasyon ve egzersiz rehabilitasyonun esasıdır. Yapmanız gereken hareketler için bir fizyoterapistten bilgi almanız yerinde olur.

Yüzme, sizin için en iyi sporlardan birisidir. Sık sık yüzün.

Sırtınıza ve belinize yük getirecek hareketlerden ve yaralanmaya neden olabilecek sporlardan uzak durun.

Sıcak su banyoları kaplıcalar ve sıcak etrafta yapılacak masajlar ağrılarınızı eksiltir. Geçime pozisyonunuzu düzenleyin. Düz bir tabanda sırt üstü ve yastıksız yatın veya çok ince bir yastık kullanın.

Sigara içiyorsanız netlikle vazgeçin. Aksi halde akciğerlerinizin kapasitesi eksileceğinden son derece efor soluk alıp-verirsiniz.

İlerlemiş vaziyetlerde sırt dayanağı sağlayan aletler kullanmanız gerekebilir.

Bu hastalık şu an için rehabilitasyon edilemiyor. Ankilozan spondilit hayat boyu sürecek bir problem olduğu için onunla yaşamayı bilmelisiniz. Şikayetleriniz hiç beklemediğiniz biçimde eksilip artabilir, ancak hastalığınızın gitgide ilerleyeceğini kabul etmelisiniz; bununla beraber lüzumlu tedbirleri alır ve bakım sağlarsanız hastalığınız ilerlediği halde şikayetleriniz fazla ilerlemeyebilir; daha doğrusu siz onlarla başa çıkmanın yollarını bildiğinizden hayatınızı fazla etkilemez. Arada şiddetli yarıyıllar olabilir, ancak bunların zamanla eksilebileceğini unutmayın. Rehabilitasyon ve bakım sizin klasik bir hayat sürmenizi sağlayacaktır.